location: the gardens of Castellum Hoge Woerd, Utrecht, Netherlands
year: 2024-2025
dimensions: H.160 x B.180 x W.180 cm, 56 seed bombs with diameter 30 cm
materials: clay powder, planting soil, flax straw, 30 species of pollinator friendly plant seeds
initiative/commissioner: Reaktor21 in collaboration with Zwermrepubliek and Utrecht Natuurlijk
support: with thanks to the Stokroos Foundation

Speculative scenarios for future cities often present highly material-intensive proposals to green our cities in a controlled way. In those manmade scenarios of unlimited growth, futuristic ecology is often approached anthropocentrically. As facade greenery, as a sponge garden for intensive precipitation, as a picking forest or play forest, as a buffer for climate adaptation and warming, all entirely in function and direction of man. Within the Flora Balistica project, Driessens & Verstappen give nature more space from a more-than-human approach: the habitat of pollinating insects and their symbiotic relationship with plants. They were inspired by the 'seed bombs' (a classic sowing method, reintroduced in the 1970s by ecologist Masunoba Fukuoka and popularised by the Guerrilla Gardening movement) and the rich history of Castellum Hoge Woerd (a defensive fortress on the northern border of the Roman Empire).

In Flora Balistica, the culture of seed bombs is further interpreted in a site-specific artwork. The intervention consists of seed bombs as large as bullets from ancient times. The bombs are arranged in a tetrahedron, the typical shape in which the Romans stacked their large stone bullets next to their ballista (large catapult). However, the action of the seed bombs has an opposite purpose: they are not there to repel or destroy, but rather show an explosion of life and biodiversity. Indeed, the geometrically perfect arrangement is meant to gradually crumble and transform into a whimsical uncontrollable shape, from which grow all kinds of plants that attract bees and insects. After the work is set up, nature is allowed to do its work undisturbed. This process will be documented in the form of a slow, fluid time-lapse film.

During the opening visitors could disperse small seed bombs with a drone, from the Castellum's wall walk. Via a screen, they could decide where they wanted to drop their bombs and use a button to open the cargo hold hatch, just like in a precision bombing of contemporary drone weapons. Fun fact: 'drone' also means 'male bee'.

With this project, we call attention to a regenerative culture in which nature is allowed to develop more freely on remnant plots, undesignated areas, pollinator zones, etc. It also calls for action against massive insect mortality due to habitat reduction and declining biodiversity.

locatie: de tuinen van Castellum Hoge Woerd, Utrecht
jaar: 2024-2025
afmetingen: H.160 x B.180 x W.180 cm, 56 zaadbommen diameter 30 cm.
materialen: kleipoeder, pootaarde, vlasstro, 30 soorten bestuiversvriendelijke plantenzaden
initiatief/opdrachtgever: Reaktor21 in samenwerking met Zwermrepubliek en Utrecht Natuurlijk
online info: website Utrecht Natuurlijk
ondersteuning: met dank aan Stichting Stokroos

In speculatieve scenarios voor toekomstige steden worden vaak zeer materiaalintensieve voorstellen aangedragen om onze steden gecontroleerd te vergroenen. In die manmade scenarios van onbeperkte groei wordt de futuristische ecologie veelal antropocentrisch benaderd. Als gevelgroen, als sponstuin voor intensieve neerslag, als pluk- en speelbos, als buffer voor klimaatadaptatie en opwarming, alles geheel in functie en regie van de mens. Binnen het project Flora Balistica geven Driessens & Verstappen de natuur meer ruimte vanuit een 'more-than-human' benadering: de leefwereld van bestuivende insecten en hun symbiotische relatie met planten. Ze werden geïnspireerd door de 'seed bombs' (een klassiek zaaimethode, in de jaren 1970 geherintroduceerd door ecoloog Masunoba Fukuoka en gepopulariseerd door de Guerrilla Gardening beweging) en de rijke geschiedenis van Castellum Hoge Woerd (een verdedigingsfort aan de noordgrens van het Romeinse Rijk).

In Flora Balistica wordt de cultuur van de zaadbommen verder geinterpreteerd in een site-specific kunstwerk. De interventie bestaat uit zaadbommen, zo groot als kogels uit de oudheid. De bommen staan opgesteld in een tetraheder, de typische vorm waarin de Romeinen hun grote stenen kogels opstapelden naast hun ballista (grote katapult). De werking van de zaadbommen heeft echter een tegenovergesteld doel: ze zijn er niet ter afweer of vernietiging, maar ze tonen juist een explosie van leven en biodiversiteit. Het is namelijk bedoeling dat de geometrisch perfecte opstelling geleidelijk afbrokkelt en transformeert naar een grillige oncontroleerbare vorm, waaruit allerlei planten groeien die bijen en insecten aantrekken. Nadat het werk is opgesteld mag de natuur ongestoord haar werk doen. Dit proces zal worden gedocumenteerd in de vorm van een trage, vloeiende time-lapse film.

Tijdens de opening konden bezoekers zelfgeknede zaadbommetjes met een drone verspreiden, vanaf de omloop van het Castellum. Via een beeldscherm konden ze bepalen waar ze hun bommen wilden droppen en middels een knop het luik van het laadruim openen, net zoals bij een precisiebombardement van hedendaagse drone-wapens. Leuk weetje: 'drone' betekent in het Nederlands ook 'dar' (mannetjes bij).

Met dit project vragen we aandacht voor een regeneratieve cultuur waarin natuur zich vrijer mag ontwikkelen op restpercelen, onbestemde gebieden, bestuiverszones, enz. Tevens zet het aan tot actie tegen de massale insecten sterfte als gevolg van habitatverkleining en teruglopende biodiversiteit.